De kracht van praktijkminoren en in de school opleiden

Eigenlijk heb ik lange tijd leerkracht willen worden en dan bij voorkeur bij de kleuters of nog liever in  groep 2/3. Toen de Kleuter Leiding Opleidings School (KLOS – toen al opleidings-school!) overging in de pabo, besloot ik toch maar een andere richting uit te gaan en me uiteindelijk te specialiseren/ ontwikkelen in het (samen) opleiden van leerkrachten en daar onderzoek naar doen.

De basis van mijn betrokkenheid bij en liefde voor samen opleiden vindt echter wel haar oorsprong in die wens om ooit leerkracht te worden. In samen opleiden, en zijn voorganger ‘opleiden in de school’ zag ik ultieme kansen om de voor mij ideale route naar het leraarschap te realiseren. Bij samen opleiden heeft leren op de werkplek en zeer centrale plek in de opleidingsroute van elke student: leerkracht worden, je vakmanschap ontwikkelen in de praktijk met leerlingen om je heen1. Daar is het beroep in al zijn complexiteit aanwezig. Daar word je wendbaar en flexibel. En daar ga je doen en denken verbinden. Dus: leerkracht worden door leerkracht te zijn. Ik steek niet onder stoelen of banken dat mijn ideale route start bij de kwaliteiten van de scholen en de eigen leerwensen van de lerende en dat daarbij ter verbreding en verdieping optimaal gebruik gemaakt moet worden van alles wat de pabo te bieden heeft. In mijn vorige lectoraat noemde ik dat ‘in de school opleiden’ 2.  De omkering van woorden is niet een flauw woordspelletje, maar duidt voor mij op een fundamenteel andere benadering van het opleiden van studenten!

De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat we daar nog niet zijn, maar dat we wel stappen in die richting zetten. De ontwikkeling van praktijkminoren binnen ons eigen partnerschap is daar een mooi voorbeeld van.  Daar proberen we als opleiders uit de scholen én de opleiding onderwijs te ontwerpen dat:

1. voortkomt uit de vraag en behoefte van de scholen;
2. aansluit bij wat aanstaande leerkrachten rondom bijvoorbeeld Urban Education, Vrije School Onderwijs of Gespecialiseerd Onderwiis moeten kennen en kunnen;
3. voortbouwt op kwaliteiten van de scholen;
4. aangevuld wordt met input vanuit de pabo, met oog voor de individuele leerwegen van studenten.

Deze manier van denken doet iets met opleiders. Op de momenten waarop ik actief betrokken word bij deze ontwikkelgroepen, zie ik de energie stromen. De energie door samen te werken aan het specifieke deel van het beroepsbeeld waarop de minor betrekking heeft. En ook de onderhandeling over wat elk van deze onderwerpen vraagt van leerkrachten en hoe dat resulteert in gedeelde beelden en een stevige basis om in het verdere ontwerp én de uitvoering onderbouwde keuzes te maken. We maken samen opleidingsonderwijs vanuit de gedachte ‘in de school opleiden’.

Bij de huidige weerbarstige praktijk, het toenemend aantal tekorten, kunnen we niet anders dan de school als bron voor leren en opleiden beter benutten. Door te denken vanuit ‘in de school opleiden’ ontstaan nieuwe kansen om aanstaande leerkrachten voor te bereiden op hun toekomstige beroep en op een leven lang leren. Er ontstaan ook legio kansen om samen te leren en ontwikkelen voor opleiders uit school en opleiding, voor leerkrachten en mentoren onderling en met studenten. Er ontstaan kansen voor samen onderzoeken en innoveren en voor schoolontwikkeling. Kortom, er ontstaat een rijke leeromgeving voor iedereen en dat is toch wat we willen binnen POO!

Ik ben zo benieuwd wat de praktijkminoren ons gaan opleveren en ik kan niet wachten. En wie weet, wacht er mij dan toch ooit die groep 2/3.

Miranda

De voetnoten verwijzen naar de volgende bronnen – de moeite van het lezen waard:

1. Het lerarentekort, pleidooi voor vakmanschap van Jacqueline Bulterman, 2023
2. Leerkracht – Tijdschrift Lectorale Rede, Miranda Timmermans, 2016

160202-leerkracht-lectorale-rede-spreads.pdf (platformsamenopleiden.nl)

Aanvullende informatie:

• Script!Talk Gezocht: School om leraar te worden